Pierwsza pomoc to natychmiastowa pomoc udzielona ludziom, którzy odnieśli obrażenia lub nagle zachorowali przed przybyciem lekarza, pogotowia ratunkowego lub innych wykwalifikowanych osób. Chodzi o zespół podstawowych czynności mających na celu ratowanie zdrowia bądź życia ludzi, którzy odnieśli obrażenia lub nagle zachorowali. Pierwsza pomoc może być skutecznie udzielona przez osobę bez kwalifikacji medycznej i specjalnego sprzętu.

Nagranie wideo zostało wyprodukowane w ramach projektu finansowanego przez UE Safety training for practical life, Erasmus+ 2022-2-SK01-KA210-ADU-000095920. Nagrania wideo opatrzone są dla obcokrajowców tekstami w języku angielskim, ukraińskim, polskim, rumuńskim i bułgarskim. W serwisie YouTube możliwe jest ich włączenie w ustawieniach wideo za pomocą symbolu

Obraz

Przyczyny stanu zdrowia:

• niewypadkowe (zatrucie alkoholem, hipoglikemia w przypadku diabetyków, napad padaczkowy, udar mózgu);
• wypadkowe (wstrząs mózgu, stłuczenie lub uszkodzenie czaszki i mózgu).

Podstawowa procedura pierwszej pomocy - utrata przytomności:

• BEZPIECZEŃSTWO. Sprawdź okolicę - zadbaj o własne bezpieczeństwo. Należy zwracać uwagę na możliwe źródła obrażeń - ostre przedmioty, odłamki, niebezpieczne osoby, środki transportu, prąd elektryczny, itp.
• ZWRÓCENIE SIĘ DO OSOBY POSZKODOWANEJ. Głośno zwróć się do osoby poszkodowanej / potrząśnij jej ramionami.
• PRZECHYLENIE GŁOWY. Wykonaj przechylenie głowy (dwa palce pod brodą, krawędź dłoni na czole). Sprawia to, że język wysuwa się do przodu otwierając drogi oddechowe.
• KONTROLA ODDECHU. Sprawdź oddychanie: Przyłóż prawe ucho do ust i nosa poszkodowanego, obserwuj klatkę piersiową. Czy słyszysz wdech i wydech? Czy czujesz prąd wydychanego powietrza? Czy klatka piersiowa podnosi się? Tak → osoba oddycha, przejdź do kolejnych kroków.
• WYPROSTOWANIE + KIESZENIE. Wyprostujemy kończyny poszkodowanego. Sprawdzimy kieszenie. Wyciągamy klucze, żeby poszkodowany nie doznał uszczerbku, nie leżał na boku w niewygodnej pozycji. Szukamy strzykawek insulinowych, cukru winogronowego, itp., mogących wskazywać na to, że osoba poszkodowana jest diabetykiem. Sprawdzamy brzuch - najczęściej w tym miejscu umieszczana jest pompa insulinowa.
• UŁOŻENIE DO POZYCJI BEZPIECZNEJ NA BOKU. Umieścić bliższą dłoń pod kątem prostym. → Chwycić dalszą rękę za palce i zbliżyć ją do twarzy osoby. → Zgiąć dalszą nogę w stawie kolanowym i chwycić ją. → Przez pociągnięcie za kolano obróć osobę bokiem do siebie.
• REGULARNA KONTROLA ODDECHU. Upewnij się, że głowa jest przechylona i osoba nadal oddycha. Sprawdzaj oddech co najmniej 1x na minutę (kładąc dłoń na brzuchu → czy się unosi? Druga ręka przed ustami → czuć wydychane powietrze?). Jeśli dojdzie do zatrzymania oddechu, natychmiast trzeba poszkodowanego przewrócić na plecy i rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową.
• POŁĄCZENIE ALARMOWE. Zadzwoń na numer alarmowy 155.

! Należy uważać na utratę przytomności po wypadku. Do pozycji bezpiecznej na boku nie należy układać osób po wypadkach samochodowych, upadkach z wysokości i obrażeniach wysokoenergetycznych (urazy po wypadkach samochodowych, upadkach z wysokość, poważny urazy głowy, kręgosłupa lub miednicy). Stabilizować głowę na ziemi/na podkładce obiema rękami!

Nagranie wideo zostało wyprodukowane w ramach projektu finansowanego przez UE Safety training for practical life, Erasmus+ 2022-2-SK01-KA210-ADU-000095920. Nagrania wideo opatrzone są dla obcokrajowców tekstami w języku angielskim, ukraińskim, polskim, rumuńskim i bułgarskim. W serwisie YouTube możliwe jest ich włączenie w ustawieniach wideo za pomocą symbolu

Obraz

Przyczyny stanu zdrowia:

• wypadki drogowe;
• poważne wypadki przy pracy (praca z piłą, piłą tarczową, maszynami);
• praca z ostrymi przedmiotami;
• amputacja;
• otwarte złamania.

Podstawowa procedura pierwszej pomocy - masywny krwotok:

• BEZPIECZEŃSTWO. Sprawdź swoje otoczenie - zadbaj o własne bezpieczeństwo (wyłącz pracującą maszynę, usuń ostre przedmioty)! Używaj rękawiczek jednorazowych lub zastosuj alternatywne rozwiązanie (plastikowa torba). Krew jest materiałem potencjalnie zakaźnym, należy więc chronić się przed ryzykiem zakażenia, zwłaszcza w przypadku nieznanej osoby!
• UCISK RĘKĄ/PALCAMI W MIEJSCU KRWOTOKU. Przed założeniem rękawiczek/przyniesieniem apteczki poproś osobę poszkodowaną o ucisk rany własnymi palcami/ręką (w zależności od rozmiaru rany).
• CIŚNIENIE DO RANY. Naciskaj bezpośrednio na miejsce krwotoku dłonią lub palcami, wywieraj nacisk!
• OPATRUNEK UCISKOWY. Weź bandaż opatrunkowy z apteczki - najlepiej jeden klasyczny osłaniający i jeden elastyczny. Włóż jeden nierozwinięty bandaż opatrunkowy bezpośrednio do rany i owiń drugim opatrunkiem w celu powstania ucisku. Jeśli przez opatrunek sączy się krew, należy mocno ucisnąć ranę rękami przez opatrunek.
• ŚRODKI PRZECIWWSTRZĄSOWE. Zawsze należy opiekować się poszkodowanym w pozycji siedzącej lub leżącej. Jeśli poszkodowanemu jest zimno, okryj go folią izotermiczną z apteczki lub kocem/kurtką/bluzą.
• DZWONIENIE NA LINIĘ ALARMOWĄ. Jeśli jest osoba poszkodowana blada, zemdlona, zmęczona lub ma mdłości, zadzwoń na numer alarmowy 155.

Nagranie wideo zostało wyprodukowane w ramach projektu finansowanego przez UE Safety training for practical life, Erasmus+ 2022-2-SK01-KA210-ADU-000095920. Nagrania wideo opatrzone są dla obcokrajowców tekstami w języku angielskim, ukraińskim, polskim, rumuńskim i bułgarskim. W serwisie YouTube możliwe jest ich włączenie w ustawieniach wideo za pomocą symbolu

Obraz

Przyczyny stanu zdrowia:

• upadki;
• uderzenia;
• wypadki drogowe;
• nacisk na kości, stawy.

Konsekwencją są otwarte/zamknięte złamania, zwichnięcia.

Podstawowa procedura pierwszej pomocy - złamania:

• BEZPIECZEŃSTWO. Sprawdź swoje otoczenie - zadbaj o własne bezpieczeństwo!
• STABILIZACJA KOŃCZYNY. Stabilizuj zranioną kończynę za pomocą drugiej kończyny. Jeśli to możliwe, zastosuj chustę trójkątną do unieruchomienia kończyny.
• STABILIZACJA URAZÓW GŁOWY, KRĘGOSŁUPA, MIEDNICY. Zastosuj w przypadku wypadków drogowych, upadków z wysokości i urazów wysokoenergetycznych (wypadki drogowe, wysokość, poważne obrażenia). Nie pozwalaj poszkodowanemu na poruszanie się, wstawanie ani odwracanie głowy. Nie układaj poszkodowanego w pozycji bezpiecznej (na boku)! Stabilizuj głowę obiema rękami na ziemi/podkładce, bądź w kontakcie z poszkodowanym i zadzwoń na numer alarmowy 155.

Nagranie wideo zostało wyprodukowane w ramach projektu finansowanego przez UE Safety training for practical life, Erasmus+ 2022-2-SK01-KA210-ADU-000095920. Nagrania wideo opatrzone są dla obcokrajowców tekstami w języku angielskim, ukraińskim, polskim, rumuńskim i bułgarskim. W serwisie YouTube możliwe jest ich włączenie w ustawieniach wideo za pomocą symbolu

Obraz

Przyczyny stanu zdrowia:

• ogień;
• gorące płyny, gorące przedmioty;
• para;
• chemikalia i środki czyszczące;
• promieniowanie słoneczne, promieniowanie i prąd elektryczny.

Podstawowa procedura pierwszej pomocy - oparzenia:

• BEZPIECZEŃSTWO. Sprawdź swoje otoczenie - zadbaj o własne bezpieczeństwo (wyłącz źródło ciepła)! Używaj rękawiczki jednorazowe, jeśli są dostępne lub alternatywne rozwiązanie.
• CHŁODZENIE. Chłodzić dotknięty obszar czystą zimną wodą z kranu przez 20 minut lub do momentu, gdy chłodzenie przynosi ulgę.
• UBRANIA, PIERŚCIONKI, BRANSOLETKI. Nigdy nie ściągaj przyklejonych/spieczonych ubrań! Zdejmuj pierścionki/zegarki/łańcuszki tylko pod zimną wodą. Nie przekłuwaj pęcherzy!
• OSŁONIENIE. Po dostatecznym ochłodzeniu oparzenie należy osłonić nieprzyczepną folią (np. spożywczą) i zwrócić się do lekarza.
• POŁĄCZENIE ALARMOWE. Dzwonić na numer alarmowy 155 trzeba w przypadku dużych, głębokich oparzeń lub wstrząsu poszkodowanego (febra, pocenie się, bladość).

Nagranie wideo zostało wyprodukowane w ramach projektu finansowanego przez UE Safety training for practical life, Erasmus+ 2022-2-SK01-KA210-ADU-000095920. Nagrania wideo opatrzone są dla obcokrajowców tekstami w języku angielskim, ukraińskim, polskim, rumuńskim i bułgarskim. W serwisie YouTube możliwe jest ich włączenie w ustawieniach wideo za pomocą symbolu

Obraz

Podstawowa procedura pierwszej pomocy - wypadek drogowy:

• BEZPIECZEŃSTWO. Zatrzymaj pojazd w bezpiecznym miejscu. Zaciągnij hamulec ręczny. Włącz światła awaryjne. Wyciągnij kluczyk ze stacyjki/wyłącz silnik. Załóż kamizelkę ratunkową. Zabierz ze sobą apteczkę i telefon komórkowy. Rozejrzyj się, zanim wysiądziesz z samochodu. Rozłóż i umieść trójkąt ostrzegawczy (min. 50 m za pojazdem po wypadku, na autostradzie min. 100 m).
• OCENA SYTUACJI. Sprawdź sytuację na miejscu. Czy samochód iskrzy? Czy nie istnieje ryzyko pożaru? Ilu poszkodowanych osób jest na miejscu zdarzenia?
• POŁĄCZENIE ALARMOWE. Zadzwoń na numer alarmowy 112.
• PRIORYTETY. Jeśli na miejscu zdarzenia znajduje się wiele osób rannych, pierwszej pomocy należy udzielić tym, którzy mają masywny krwotok.
• Ranne osoby należy wyciągać z samochodu tylko w przypadku zagrożenia (np. pożar samochodu) lub w przypadku zatrzymania oddechu osoby i konieczności rozpoczęcia resuscytacji krążeniowo-oddechowej.
• Udzielaj pomocy i wsparcia do czasu przyjazdu służb ratownictwa medycznego.

Nagranie wideo zostało wyprodukowane w ramach projektu finansowanego przez UE Safety training for practical life, Erasmus+ 2022-2-SK01-KA210-ADU-000095920. Nagrania wideo opatrzone są dla obcokrajowców tekstami w języku angielskim, ukraińskim, polskim, rumuńskim i bułgarskim. W serwisie YouTube możliwe jest ich włączenie w ustawieniach wideo za pomocą symbolu

Obraz

Podstawowa procedura pierwszej pomocy - zadławienie:

• BEZPIECZEŃSTWO. Sprawdź swoje otoczenie - zadbaj o własne bezpieczeństwo!
• UDERZENIE MIĘDZY ŁOPATKAMI. Ręką uderz poszkodowanego 5 razy między łopatkami.
• UCISK BRZUCHA. Postaw się za poszkodowanego. Naciskaj na brzuch poszkodowanego 5 razy pięścią w okolicy pępka (w kierunku do siebie i do góry). Nie należy wykonywać w przypadku dzieci poniżej jednego roku życia albo kobiet w ciąży.
• W razie usunięcia ciała obcego z dróg oddechowych, poszkodowanego należy umieścić w pozycji siedzącej i sprawdzić jego stan.
• W razie nieusunięcia ciała obcego oraz utraty przytomności i zatrzymania oddechu poszkodowanego należy rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową i zadzwonić na numer alarmowy 155.

Tak.

Każdy jest zobowiązany do udzielenia pierwszej pomocy ludziom, którzy odnieśli obrażenia lub nagle zachorowali, pod warunkiem nienarażania własnej osoby lub innych osób na niebezpieczeństwo.

Nieudzielenie pierwszej pomocy jest w Republice Czeskiej przestępstwem. Każdy powinien udzielić podstawowej pierwszej pomocy innej osobie. Stany zagrożenia życia występują nie tylko w pracy, ale także w życiu prywatnym.

• w stanach zagrożenia życia (zatrzymanie oddechu, nieprzytomność, masywne krwawienie);
• w przypadku poważnych obrażeń głowy, kręgosłupa, klatki piersiowej, brzucha, miednicy;
• w wypadkach drogowych z obrażeniami;
• w stanach nagłych zapaści (ostry zawał mięśnia sercowego, udar, ciężka reakcja alergiczna, itp.);
• w przypadku poważnych lub dużych oparzeń;
• poszkodowany nie jest w stanie chodzić, cierpi z powodu rozdzierającego bólu.

Służba ratownictwa medycznego = 155 → Zadzwoń, jeśli potrzebujesz tylko pomoc medyczną.

Linia alarmowa = 112 → Dzwonimy w sytuacjach, gdy potrzebny jest więcej niż jeden element zintegrowanego systemu ratownictwa (ratownictwo medyczne, straż pożarna, policja), np. wypadki samochodowe, awarie przemysłowe, katastrofy masowe.

Połączenia z liniami alarmowymi są bezpłatne.

Jeśli na miejscu jest inna osoba mówiąca po czesku, powinna osoba ta zadzwonić na linię alarmową. Jeśli nie ma takiej osoby i jesteś sam na miejscu zdarzenia, lepiej zadzwonić pod numerem alarmowym 112, operatorzy mówią również w międzynarodowych językach obcych (zwykle po angielsku lub niemiecku).

Tak, aplikacja Záchranka.

Aplikacja oferuje:

• wprowadzenie dokładnej lokalizacji GPS;
• wezwanie służb ratownictwa przez naciśnięcie przycisku;
• funkcja „Nie mogę rozmawiać” z wysłaniem wiadomości SMS z danymi;
• mapa automatycznych defibrylatorów zewnętrznych (AED) w Republice Czeskiej;
• informacje dotyczące pierwszej pomocy w komórce;
• aplikacja dostępna dla Iphone, Android, Huavei (pobranie p. kod QR).

Obraz

Obraz

Źródło zdjęć: https://www.zachrankaapp.cz/

Trzeba się przedstawić i następnie powiedzieć operatorowi:

GDZIE?

Wskazać miejsce zdarzenia w następującej kolejności:

• miasto/gmina;
• ulica, numer domu, wejście, piętro;
• punkty zaczepienia (np. tabliczki z numerami na słupach oświetlenia publicznego, numery na przejazdach kolejowych, słupki kilometrowe na autostradach i drogach szybkiego ruchu).

CO?

Podać, co się zdarzyło poszkodowanemu:

• przytomny / nieprzytomny;
• oddycha/zatrzymanie oddechu;
• brak krwotoku/krwotok;
• inne objawy.

DLA KOGO?

Podać szczegóły dotyczące osoby, której dotyczy zgłoszenie:

• wiek;
• płeć;
• istotne fakty.

! Nigdy nie należy od razu przerywać połączenia z linią alarmową. Operator pozostaje w kontakcie z zgłaszającym do czasu przybycia służby ratownictwa medycznego i udziela wskazówek dotyczących udzielenia pierwszej pomocy!

Wideo:

Nagranie wideo zostało wyprodukowane w ramach projektu finansowanego przez UE Safety training for practical life, Erasmus+ 2022-2-SK01-KA210-ADU-000095920. Nagrania wideo opatrzone są dla obcokrajowców tekstami w języku angielskim, ukraińskim, polskim, rumuńskim i bułgarskim. W serwisie YouTube możliwe jest ich włączenie w ustawieniach wideo za pomocą symbolu

Obraz

Przyczyny stanu zdrowia:

• serce (zawał serca, uszkodzenie serca, migotanie komór);
• inne (tonięcie, zadławienie, masywny krwotok).

Podstawowa procedura pierwszej pomocy - resuscytacja krążeniowo-oddechowa („KPR”):

• BEZPIECZEŃSTWO. Sprawdź okolicę - zadbaj o własne bezpieczeństwo. Należy zwracać uwagę na możliwe źródła obrażeń - ostre przedmioty, odłamki, niebezpieczne osoby, środki transportu, prąd elektryczny, itp.
• ZWRÓCENIE SIĘ DO OSOBY POSZKODOWANEJ. Głośno zwróć się do osoby poszkodowanej / potrząśnij jej ramionami.
• PRZECHYLENIE GŁOWY. Przechylić głowę poszkodowanego (umieścić dłoń na czole, palce drugiej ręki pod brodą, unieść dolną szczękę). Sprawia to, że język wysuwa się do przodu otwierając drogi oddechowe.
• KONTROLA ODDECHU. Sprawdź oddychanie: Przyłóż ucho do ust ofiary i obserwuj klatkę piersiową. Czy słyszysz wdech i wydech? Czy czujesz prąd wydychanego powietrza? Czy klatka piersiowa podnosi się? Jeśli nie → zatrzymanie oddechu. Należy uważać na oddech agonalny (gasping), osoba poszkodowana nie oddycha! Oddech trzeba sprawdzać maksymalnie 10 sekund.
• POŁĄCZENIE ALARMOWE. Zadzwoń na numer alarmowy 155. Użyj zestawu głośnomówiącego i jednocześnie rozpocznij uciskanie klatki piersiowej. Nigdy nie należy od razu przerywać połączenia z linią alarmową.
• UCIŚNIĘCIA KLATKI PIERSIOWEJ. Wykonuj uciśnięcia klatki piersiowej na twardej powierzchni (np. płaskim, twardym podłożu). Uciskanie klatki piersiowej wykonujemy układając obie ręce na środku klatki piersiowej i uciskając ją na głębokość 5-6 cm (naciska tylko krawędź dolnej części dłoni). Częstotliwość uciskania 100-120 x na minutę.
• ODDECHY RATOWNICZE. Po 30 uciśnięciach klatki piersiowej wykonaj 2 oddechy ratownicze. Jeśli oddech ratowniczy zostanie wykonany prawidłowo, klatka piersiowa poszkodowanego unosi się. Można użyć maseczki do resuscytacji lub maseczki z apteczki pierwszej pomocy. Nie należy wykonywać oddechów ratowniczych, jeśli poszkodowany wymiotuje, ma zakrwawioną jamę ustną lub istnieje ryzyko zakażenia. W takim przypadku należy stale uciskać klatkę piersiową. Nie musisz również wykonywać oddechów ratowniczych, jeśli nie jesteś wystarczająco przeszkolony i nie jesteś pewien, czy możesz to zrobić. Wykonuj ciągle uciskanie klatki piersiowej.
• Kontynuuj resuscytację do czasu przybycia ratowniczej służby medycznej, do czasu wymiany z innym ratownikiem lub całkowitego wyczerpania fizycznego.

Wideo:

Nagranie wideo zostało wyprodukowane w ramach projektu finansowanego przez UE Safety training for practical life, Erasmus+ 2022-2-SK01-KA210-ADU-000095920. Nagrania wideo opatrzone są dla obcokrajowców tekstami w języku angielskim, ukraińskim, polskim, rumuńskim i bułgarskim. W serwisie YouTube możliwe jest ich włączenie w ustawieniach wideo za pomocą symbolu

Obraz

Obraz

Obraz

Źródło zdjęć: Projekt Safety training for practical life, Erasmus+ 2022-2-SK01-KA210-ADU-000095920.

W Republice Czeskiej automatyczne defibrylatory zewnętrzne (AED) są dostępne w wielu miejscach. Zobacz mapę. Defibrylator AED dostarcza poszkodowanemu kontrolowane impulsy elektryczne (tzw. defibrylacja), które mogą przywrócić prawidłową pracę serca. Użycie AED w ciągu 3-5 minut od nagłej zapaści zwiększa prawdopodobieństwo przywrócenia krążenia do 50-75%.

Obraz

Źródło mapy: https://www.zachrankaapp.cz/aed

Podstawowa procedura pierwszej pomocy - resuscytacja krążeniowo-oddechowa (CPR) z AED:

• BEZPIECZEŃSTWO. Sprawdź okolicę - zadbaj o własne bezpieczeństwo. Należy zwracać uwagę na możliwe źródła obrażeń - ostre przedmioty, odłamki, niebezpieczne osoby, środki transportu, prąd elektryczny, itp.
• ZWRÓCENIE SIĘ DO OSOBY POSZKODOWANEJ. Głośno zwróć się do osoby poszkodowanej / potrząśnij jej ramionami.
• PRZECHYLENIE GŁOWY. Wykonaj przechylenie głowy (dwa palce pod brodą, krawędź dłoni na czole). Sprawia to, że język wysuwa się do przodu otwierając drogi oddechowe.
• KONTROLA ODDECHU. Sprawdź oddychanie: Przyłóż prawe ucho do ust i nosa poszkodowanego, obserwuj klatkę piersiową. Czy słyszysz wdech i wydech? Czy czujesz prąd wydychanego powietrza? Czy klatka piersiowa podnosi się? Jeśli nie → zatrzymanie oddechu. Należy uważać na oddech agonalny (gasping), osoba poszkodowana nie oddycha! Oddech trzeba sprawdzać maksymalnie 10 sekund.
• DZWONIENIE NA LINIĘ ALARMOWĄ + PRZYNIESIENIE AED. Zadzwoń na numer alarmowy 155. Użyj zestawu głośnomówiącego. Operator może oznajmić, że w pobliżu znajduje się defibrylator AED i podać kod do otwarcia skrzynki. Przynieś lub poproś osoby postronne o przyniesienie defibrylatora AED. Włącz AED i postępuj zgodnie z instrukcjami wyświetlanymi na urządzeniu.
• PRZYKLEJENIE ELEKTRODY. Zdejmij odzież wokół klatki piersiowej poszkodowanego. Przyklej elektrody do nieosłoniętej skóry. Upewnij się, że klatka piersiowa osoby jest sucha lub osusz ją. Włosy należy usunąć golarką - jest części zestawu AED. Przyklej elektrody zgodnie z piktogramami bezpośrednio na elektrodach - u góry po prawej (pod obojczykiem) i u dołu po lewej (pod lewym mięśniem piersiowym) - patrz rysunek. Nie wolno przyklejać elektrody do brodawek!

Obraz

Źródło rysunku: Projekt Safety training for practical life, Erasmus+ 2022-2-SK01-KA210-ADU-000095920.

• ANALIZA RYTMU SERCA. Defibrylator AED wyświetla komunikat „Analiza rytmu serca”. Nie dotykaj osoby poszkodowanej, analiza może zostać zakłócona. Powiedz osobom postronnym, żeby nie dotykały poszkodowanego.
• ZALECANY IMPULS. Jeśli AED zaleca dostarczenie impulsu elektrycznego, upewnij się, że nikt postronny nie dotyka osoby poszkodowanej. Wydanie ostrzeżenia dla osób postronnych słownie/gestem. Naciśnij przycisk wywołujący impuls elektryczny.
  Obraz

  
• KPR. AED zaleca: Rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Uciskaj klatkę piersiową i wykonuj oddechy ratownicze w stosunku 30:2. Jeśli nie wykonujesz oddechów ratowniczych, stale uciskaj klatkę piersiową.
• Kontynuować resuscytację zgodnie z instrukcjami AED do czasu przybycia personelu ratowniczego.