PRACE ROZBIÓRKOWE

Prace rozbiórkowe należą do najbardziej niebezpiecznych robót na placu budowy, podczas których istnieje ryzyko przygniecenia osób przez upadające elementy. Każde usunięcie części budynku może wpłynąć na statykę budynku, który następnie zachowuje się w sposób nieprzewidywalny. Nieprzestrzeganie procedury technologicznej lub jej nieodpowiednie zaprojektowanie pociąga za sobą duże ryzyko. Należy również zachowywać ostrożność w sytuacji kombinowanego wyburzania ręcznego i mechanicznego. Istotne jest określenie odpowiedniej procedury technologicznej w oparciu o szczegółowy przegląd obiektu. Miejsce rozbiórki powinno być zabezpieczone przed dostępem osób postronnych. Procedura technologiczna powinna być zaplanowana w sposób nienaruszający stabilności innych części obiektu. Konieczne jest odłączenie wszystkich instalacji (woda, elektryczność, gaz), które są częścią wyburzanego budynku. Zamknięte pojemniki i obszary, w których przechowywane były niebezpieczne substancje, muszą być odpowietrzone. Jeśli konstrukcja obiektu jest naruszona, obowiązuje zakaz wejścia i poruszanie się w jego otoczeniu. Rozbiórkę należy zatem przeprowadzać etapami i stale sprawdzać, czy spełnione są wymagania określone w procedurze technologicznej.

Dwaj pracownicy podjęli się wyburzania narożnej ceglanej ściany na pierwszym piętrze jednego z obiektów na terenie firmy za pomocą elektrycznych młotów wyburzeniowych, pracując każdy z jednej strony. Zawalenie ściany miało być kontrolowane w kierunku wewnętrznej przestrzeni budynku, ale zamiast tego konstrukcja runęła na zewnątrz, powodując śmierć 50-letniego pracownika z Ukrainy.

• Roboty rozbiórkowe naruszające elementy nośne konstrukcji budowlanej należy wykonywać wyłącznie w zgodzie z procedurą technologiczną określoną w dokumentacji robót rozbiórkowych.
• W przypadku prac rozbiórkowych, dla których dokumentacja prac rozbiórkowych nie jest opracowana, należy zapewnić opracowanie procedury technologicznej na podstawie badania stanu obiektu pod względem jego statyki, zastosowanych materiałów, wyposażenia technicznego, zabezpieczenia instalacji i przewodów, określenia stanu przedmiotowych budynków sąsiednich, itp.
• Zasypać lub w inny sposób zabezpieczyć wykryte przestrzenie podziemne (np. wnęki, studnie, inne podziemne obiekty). Jeśli wewnętrznych instalacji i przewodów w odnawianym budynku odłączyć z przyczyn roboczych, wykonawca określi środki zapewniające ich bezpieczne funkcjonowanie podczas prac rozbiórkowych.
• Odłączyć i zabezpieczyć przed włączeniem wewnętrzne przewody oraz instalacje wbudowane w wyburzanym budynku.
• Zapewnić tymczasowe urządzenia elektryczne spełniające standardowe wymagania w celu dostawy prądu elektrycznego na potrzeby prac rozbiórkowych. Zabezpieczyć wymienione urządzenia przed uszkodzeniem razem z tymczasowym źródłem wody do zraszania.
• Określić sygnał do natychmiastowego odejścia ze stanowiska pracy. Sygnał jest dawany przez osobę wyznaczoną przez wykonawcę do kierowania pracami rozbiórkowymi w przypadku bezpośredniego zagrożenia. Sygnał ten powinien zostać przekazany wszystkim zainteresowanym osobom fizycznym.
• Określić obszar niebezpieczny i zabezpieczyć go przed wejściem postronnych osób fizycznych. Zapewnić bezpieczne wejście do wyburzanego obiektu oraz poszczególnych stanowisk pracy i podjęcie niezbędnych środków w celu ochrony interesu publicznego, który może być naruszony w wyniku tych prac.
  Obraz

  
• Stały nadzór wykonuje osoba fizyczna upoważnioną przez wykonawcę podczas:
• rozbiórki budynków wyższych niż parterowych,
• wyburzania konstrukcji pionowych od wysokości 3 m,
• rozbiórki klatek schodowych i wysuniętych części obiektu,
• rozbiórki, kiedy dochodzi do zmiany bezpieczeństwa konstrukcyjnego budynku,
• rozbiórki mechanicznej,
• rozbiórki realizowanej w specyficzny sposób (cięcie tlenem),
• gdy prace rozbiórkowe są prowadzone jednocześnie w dwóch lub więcej miejscach w ramach jednego wyburzanego budynku.
• Osoba fizyczna, której powierzono stały nadzór, monitoruje wyznaczone stanowisko pracy, wykonywanie pracy i ruch osób fizycznych na tym stanowisku przez cały czas stałego nadzoru, nie opuszczając tego stanowiska pracy i nie wykonując żadnych innych czynności poza nadzorowaniem.
• Prace rozbiórkowe mogą być rozpoczęte wyłącznie na podstawie pisemnego polecenia kierownika oraz po wyposażeniu stanowiska pracy w konstrukcje pomocnicze, materiał i środki pomocnicze określone w procedurze technologicznej.

• Rozbiórkę należy przeprowadzić w sposób nienaruszający stabilności sąsiednich budynków, względnie trzeba zabezpieczyć sąsiednie budynki w sposób określony w dokumentacji.
• Rozbiórka konstrukcji dachu lub wiązarów dachowych za pomocą lin i maszyn pociągowych jest dozwolona tylko pod warunkiem podjęcia środków w celu stabilizacji pozostałej części konstrukcji.

• Rozbiórka sklepienia poprzez uwolnienie części konstrukcji zabezpieczającej może być przeprowadzona wyłącznie maszynowo, pod warunkiem zapewnienia bezpiecznego zawalenie się sklepienia bez uszczerbku dla osób fizycznych. 

  Obraz

  
• Jeśli nośność wyburzanej konstrukcji nie jest zapewniona, rozbiórkę należy przeprowadzać z samodzielnej konstrukcji pomocniczej.
• Podczas wyburzania ścian, które stabilizują wystające konstrukcje, np. balkony lub wykusze, konieczne jest zabezpieczenie tych konstrukcji, żeby nie doszło do niepożądanej utraty ich stabilności.
• Elementy konstrukcyjne mogą być usuwane podczas ręcznej rozbiórki tylko wtedy, gdy nie są obciążone.

• Ręczna rozbiórka pionowych konstrukcji nośnych powinna być przeprowadzana w kierunku z góry na dół tak, aby nie dochodziło do powstania nawisów. 

  Obraz

  
• Ręczne wyburzanie stropów z konstrukcją nośną jest dozwolone tylko wtedy, gdy ściany powyższe są wyburzone, elementy nośne odsłonięte i wyburzony materiał ze stropów jest usunięty.

• Usunąć wyburzony materiał tak, aby nie obciążyć nadmiernie podłóg. 

  Obraz

  
• Prace rozbiórkowe wykonywane nad sobą są zabronione, o ile że warunki bezpieczeństwa pracowników nie są określone w procedurze technologicznej!

• Należy zwracać uwagę na ryzyko kontaktu młotów wyburzeniowych i wiertniczych z nieodsłoniętymi przewodami elektrycznymi lub rurami gazowymi, które nie zostały odłączone! Przed rozpoczęciem rozbiórki należy sprawdzić teren za pomocą detektora metali. 

  Obraz

  
• Rozbiórka nie może zostać przerwana, o ile nie jest zapewniona stabilność wyburzanej konstrukcji lub jej części.
• Stopniowa rozbiórka budynków wykonanych w technologii prefabrykacji może być przeprowadzona dopiero po rozłączeniu poszczególnych prefabrykatów i zapewnieniu ich stabilności.
• Trzeba zwracać uwagę na azbest w wyburzanych budynkach! Podczas usuwania azbestu strefa niebezpieczna powinna być ograniczona strefą kontrolowaną. W strefie kontrolowanej zabronione jest jedzenie, picie i palenie. Materiał z rozbiórki zawierający azbest powinien być uważany za odpad niebezpieczny. Szczegółowe warunki pracy z azbestem określono w części Czynniki ryzyka / 5.7 Azbest.

Bardziej szczegółowe wymogi w zakresie bezpieczeństwa dotyczące prac rozbiórkowych można znaleźć tutaj:

Załącznik nr 3 XII do rozporządzenia rządu nr 591/2006 Dz. w sprawie bardziej szczegółowych minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy na placach budowy